مقالات چاپ شده
| کد مقاله | عنوان | موضوع | نوع | زبان | نویسندگان | فایل | شماره نشریه |
|---|
| 95C13 | ایجاد تنوع در رنگ گل زنبق آلمانی با استفاده از دورگ‌گیری | به نژادی و به باغی | پژوهشی کامل | Fa | محمدحسین عظیمی، سمیه جزقاسمی، بهزاد ادریسی |  | دیدن |
| چکیده: رنگ گل یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌ها در انتخاب از نظر خریدار و از جنبه اقتصادی در گیاهان زینتی بوده و یکی از اهداف اصلی در اصلاح گل و گیاهان زینتی تغییر رنگ گل است. با هدف ایجاد رنگ جدید و بازار پسند در زنبق آلمانی، پژوهشی از طریق دورگ‌گیری در پژوهشکده گل و گیاهان زینتی در سالهای 1390 تا 1393 انجام شد. در این تحقیق رنگ گل با استفاده از روش عکسبرداری دیجیتالی با کمک نرم افزار سنجش رنگ اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که هیبریدهای جدید بیش از 50 درصد نسبت به والدین دارای برتری و تفاوت رنگ بودند. نتایج گروهبندی داده‌ها، 38 هیبرید و 8 والد را تقریبا به چهار گروه رنگی خردلی، بنفش، ارغوانی- بنفش و سفید به خوبی تفکیک کردند. بیشترین میزان وراثت رنگ ارغوانی در تلاقی‌های آبی×قهوهای و بنفش تیره×یاسی، رنگ بنفش در تلاقی بنفش تیره×بنفش روشن و رنگ بادمجانی در تلاقی اسپورا×قهوهای به میزان 100% بدست آمدند. بیشترین تغییرات در دامنه رنگ گل از خردلی، ارغوانی- بنفش، یاسی و سفید در تلاقی های زرد× قهوهای و بنفش تیره×سفید مشاهده شد. در تلاقی اسپورا× قهوه‌ایکه والد مادری زنبق آلمانی قهوهای و والد پدری زنبق ارغوانی بودند همه نتاج به رنگ بادمجانی و بنفش تیره بودند. این تحقیق برای اولین بار در کشور انجام شده می‌تواند علاوه بر تقویت ژرم پلاسم گل‌های زنبق کشور، نیازهای بازار را بر اساس تنوع در رنگ تحت تاثیر قرار دهد. |
| 95C11 | اهمیت نوع پایه و بستر ریشه زایی در تکثیر رز به روش قلمه پیوندی (Stenting) | به نژادی و به باغی | پژوهشی کامل | Fa | بهزاد ادریسی، امیر عربی، محمدحسین عظیمی | | دیدن |
| چکیده: با توجه به مزایای پیوند در تکثیر و کشت تجاری رز، حل مشکلات و بومی‌سازی اجرای قلمه و پیوند همزمان آن، در کشور یکی از موضوعات تحقیقاتی مهم در این محصول می‌باشد. به منظور کاهش مدت زمان تولید رز پیوندی و مطالعه روش‌های مختلف تکثیر و بسترهای ریشه‌زایی رز، آزمایشی شامل دو نوع بستر ریشه‌زایی و سه روش تکثیر قلمه و یا پیوند به روش قلمه پیوندی (stenting) بر روی دو نوع پایه نسترن معمولی (Rosa canina L.) و پایه اینرمیس (R. canina 'Inermis') بر رز تجاری رقم باکارا انجام شد. نتایج نشان داد که استفاده از مخلوط ماسه و پیت به نسبت مساوی بهترین نتیجه را در درصد ریشه-زایی قلمه‌ها و نیز سرعت ریشه‌زایی داشت. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که درصد ریشه‌زایی، درصد کالوس‌زایی، طول ریشه، تعداد ریشه در بوته و نیز سرعت ریشه‌زایی در پایه نسترن بهتر از پایه اینرمیس بود. افزایش درصد کالوس‌زایی موجب درصد ریشه‌دهی بالاتر شد و در تیمارهای با سرعت ریشه‌دهی بیشتر تعداد ریشه تشکیل شده نیز بیشتر بود. |
| 95F14 | افزایش طول عمر گلجای ژربرا با استفاده از نانوذرات نقره و هیدروکسی کینولین سیترات | تغذیه و کشت هیدروپونیک | پژوهشی کامل | Fa | سمیه رستگار، اصغر زارعی | | دیدن |
| چکیده: در سالهای اخیر استفاده از نانو ذرات به دلیل خواص ضد میکروبی آن در پس از برداشت محصولات کشاورزی اهمیت زیادی یافته است. با توجه به نیاز روزافزون بازار، تیمارهای پس از برداشت در ماندگاری و افزایش عمرگل ژربرا اهمیت زیادی دارند. بدین منظور در پژوهش حاضر تیمارهای محلول نانوذرات نقره در چهار سطح (0، 5، 10و 20 میلی‌گرم در لیتر) و هیدروکسی کینولین سیترات در سه سطح (0، 200، 400 میلی‌گرم در لیتر) به صورت جداگانه و با هم مقایسه شد. در طی آزمایش صفات طول عمر گل، وزن تر، مقدار محلول جذب شده، نشت یونی و محتوای نسبی آب گلبرگ اندازه‌گیری شد. تجزیه واریانس و مقایسه میانگین تیمارهای مختلف نشان داد که تاثیر نانو ذرات نقره و اثرات متقابل آن با هیدروکسی کینولین سیترات بر بیشتر صفات اندازه‌گیری شده معنی‌داری است. بالاترین طول عمرگل در تیمارهای نانو ذرات نقره در غلظت 10 و20 میلی‌گرم در لیتر و هیدروکسی کینولین سیترات در غلظت 200 میلی‌گرم در لیتر به دست آمد. اثر متقابل نانوذرات نقره و هیدروکسی کینولین سیترات نیز باعث افزایش معنی‌دار طول عمر، محتوی نسبی آب گلبرگ، ثبات غشای سلول و مقدار محلول جذب شده گل ژربرا طی آزمایش شد. |
| 95E4 | معرفی بهترین نوع قلمه و مناسب ترین بستر ریشه زایی رزماری (Rosmarinus officinalis) | تغذیه و کشت هیدروپونیک | پژوهشی کامل | Fa | فاطمه بیدرنامنی، محمد فروزنده، مهدی شعبانپور | | دیدن |
| چکیده: رزماری (Rosmarinus officinalis L.) گیاهی است از خانواده نعناعیان که با قلمه‌های نیمه خشبی در تابستان تکثیر می-شود. تحقیق جاری با هدف بررسی تأثیر قطر قلمه و بستر کشت بر ریشه‌زایی رزماری انجام شد. تیمارها شامل سه بستر کشت: پرلیت، پرلیت-کوکوپیت و ماسه و قلمه در سه قطر 2-1 میلی‌متر (قلمه‌های علفی)، 4-3 میلی‌متر (قلمه‌های نیمه خشبی) و 7-5 میلی‌متر (قلمه‌های خشبی) در 3 تکرار بررسی شد. صفات مورفولوژیک شامل: درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه و طول ریشه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه داده‌ها نشان داد تأثیر بستر، قطر قلمه و اثر متقابل بستر و قطر قلمه بر هر سه صفت اندازه‌گیری شده معنی‌دار بود (P≤0.01). بیشترین درصد ریشه‌زایی، تعداد ریشه و طول ریشه در قلمه‌های رزماری با قطر 2-1 میلی‌متری مشاهده شد. به‌طوریکه صفات ریشه‌زایی در قلمه‌های علفی بیشتر از قلمه‌های نیمه‌خشبی و خشبی بود، همچنین در بررسی بستر کشت، بیشترین ریشه‌زایی مربوط به مخلوط پرلیت-کوکوپیت (48 درصد ریشه‌زایی) بود که با بستر پرلیت خالص اختلاف معنی‌داری نداشت. در مورد تعداد و طول ریشه‌ها بیشترین تراکم ریشه در بستر پرلیت خالص مشاهده شد، با این وجود اختلاف معنی‌داری با بستر پرلیت-کوکوپیت نشان نداد ولی با بستر ماسه اختلاف معنی‌داری داشت. بنابراین به خاطر کیفیت بهتر قلمه‌ها در بستر پرلیت، این بستر با قلمه‌های علفی سرشاخه برای تکثیر سریع‌تر رزماری به گلخانه‌داران توصیه می‌شود. |
| 95F17 | رهیافت‌های مقابله با کاهش کیفیت گل‌های شاخه بریده بر اثر پیری | فیزیولوژی پس از برداشت | مروری | Fa | سیده مهدیه خرازی، عبدالرضا باقری، علی تهرانی فر | | دیدن |
| چکیده: با وجود اینکه گل‌های شاخه بریده ارزش اقتصادی زیادی دارند، دارای قابلیت فسادپذیری بالایی هستند و معمولا عمر بسیار کوتاهی دارند. از این رو هر گونه تلاش برای طولانی کردن ماندگاری آنها با کنترل پیری با استفاده از دست‌ورزی‌های ژنتیکی و یا اعمال تیمارهای شیمیایی، می‌تواند در کاهش ضایعات پس از برداشت آنها موثر باشد. در طی فرایند پیری، میزان فتوسنتز کاهش و میزان تنفس افزایش می‌یابد. همچنین فعالیت آنزیم‌های هیدرولیزکننده نظیر پروتئازها افزایش می‌یابد. تخریب درشت مولکول‌های زیستی نظیر پروتئین‌ها، نوکلئیک اسیدها و لیپیدها نیز در طی فرایند پیری اتفاق می‌افتد. در بین تمامی عوامل تاثیرگذار بر فرایند پیری، تنظیم کننده‌های رشد گیاهی و عوامل محیطی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. اتیلن به عنوان هورمون پیری در گیاهان شناخته شده است، درحالی که سیتوکنین‌ها فرایند پیری را در بسیاری از گونه‌های گیاهی به تعویق می‌اندازند. کاربرد بازدارنده‌های بیوسنتز اتیلن مانند آمینو اوکسی استیک اسید و یا بازدارنده‌های فعالیت آن مانند تیوسولفات نقره و 1-متیل سیکلو پروپن طول عمر پس از برداشت گیاهان حساس به اتیلن را افزایش می‌دهد. خاموش نمودن ژن‌های مسیر بیوسنتز اتیلن از طریق روش‌های مهندسی ژنتیک نیز می‌تواند باعث افزایش ماندگاری گل‌های شاخه بریده شود. عوامل محیطی مختلفی نظیر دما، نور و رطوبت نسبی بر فرایند پیری تاثیرگذار می‌باشند که در این بین، دما مهمترین عامل محسوب می‌شود. در دمای پایین فعالیت‌های متابولیکی، شدت تنفس، مصرف کربوهیدرات‌ها و سایر مواد ذخیره‌ای در بافت گیاه کاهش می‌یابد. گل‌ها اتیلن کمتری تولید کرده و حساسیت به حضور اتیلن در اتمسفر محیط کاهش می‌یابد. همچنین از دست دادن آب بافت، رشد و گسترش میکرواورگانیسم‌ها با سرعت کمتری اتفاق می‌افتد. لذا توصیه می‌شود انبارداری و حمل و نقل محصولات زینتی در حداقل دمای ممکن صورت گیرد. |
| 94D5 | جهش‌های القایی در کشت درون شیشه‌ای، راهکاری موثر در افزایش تنوع در گیاهان زینتی | ریزازدیادی و بیوتکنولوژی | مروری | Fa | محبوبه یزدی، عبدالرضا باقری، آزاده خادم، فاطمه کیخا آخر | | دیدن |
| چکیده: اصلاح و تولید ارقام جدید گیاهان زینتی و تکثیر و پرورش آنها صنعتی رو به رشد و در حال گسترش است. کاربرد گیاهان زینتی در فضای سبز و افزایش تقاضای مردم به ارقام جدید سبب شده تا اصلاح‌کنندگان برای تولید واریته‌های جدید با رنگ جذاب، عطر زیاد، دوام بیشتر و مقاومت به تنش‌های زیستی و غیر زیستی برنامه‌ریزی نمایند. بطور کلی تنوع یک اصل اساسی در هر برنامه اصلاحی است و اصلاح نباتات بر جمع‌آوری و یا ایجاد تنوع، انتخاب، ارزیابی و تکثیر ژنوتیپ‌های جدید تکیه دارد. یکی از راه‌های افزایش تنوع، القای جهش در شرایط درون شیشه‌ای است که با استفاده از این روش می‌توان به افزایش تنوع کمک کرده و بهره‌وری برنامه‌های اصلاحی را افزایش داد. لذا انتظار می‌رود با کاربرد این روش، علاوه بر بهبود صفات به انواع جدیدی از صفات دست یافت که در طبیعت وجود ندارند و یا احتمالا در روند تکاملی گیاهان از دست رفته‌اند. مقاله حاضر مروری بر افزایش تنوع در گیاهان زینتی از طریق القای جهش، در تلفیق با روش‌های نوین مانند کشت بافت گیاهی و کاربرد نشانگرهای مولکولی است. با توجه به مطالعه انجام شده، کاربرد عوامل جهش‌زا در کشت درون شیشه‌ای گیاهان زینتی به همراه بکارگیری نشانگرهای مولکولی به منظور تشخیص زود هنگام گیاهان جهش‌یافته و افزایش سرعت تکثیر آنها و در مجموع، افزایش بازده اصلاح گیاهان زینتی از طریق جهش پیشنهاد می‌گردد. |
| 94G3 | ضرورت و راهکارهای حفظ و نگهداری منابع ژنتیکی گل و گیاهان زینتی کشور | منابع ژنتیکی | مروری | Fa | هدایت باقری، سحر ساکی | | دیدن |
| چکیده: منابع ژنتیکی بومی هر کشور، حاصل میلیون‌ها سال تکامل و سازگاری با شرایط اقلیمی هر کشور می‌باشند. این منابع، ذخایر ژنتیکی ارزشمند و مورد نیاز برای اصلاح و استفاده از ژن‌های مفید در پژوهش‌های جاری و آینده کشور هستند. گونه‌های وحشی فراوانی از گل و گیاهان زینتی در اقلیم پهناور ایران سازگار گردیده‌اند. انواع لاله، لاله واژگون، رز، شقایق، نرگس، سوسن، زنبق، میخک، گلایول، گل پامچال و نگونسار از جمله مهمترین گل‌های بومی این سرزمین می‌باشند. اکثر این گیاهان زینتی دارای خواص دارویی مفیدی نیز می‌باشند. تغییرات شدید آب و هوایی، توسعه ارقام جدید امروزی با پایه ژنتیکی محدود و توسعه روش‌های انتقال ژن، عواملی هستند که باعث کاهش تنوع زیستی در سالهای اخیر گردیده‌اند. حفظ، نگهداری و تکثیر این تنوع در حوزه گل و گیاه کشور قدمی آغازین و ضروری برای توسعه و اجرای گام های مهم بعدی در صنعت گل و گیاه کشور می باشد. |
| 94D7 | اندامزایی غیر مستقیم گل جعفری (Tagetes erecta L.) با استفاده از ریزنمونه هیپوکوتیل | ریزازدیادی و بیوتکنولوژی | پژوهشی کامل | Fa | مرضیه جعفری، محمدحسین دانشور | | دیدن |
| چکیده: گل جعفری (Tagetes erecta) از گل‌های یکساله حساس به سرما می‌باشد. گل‌های فصلی با توجه به تنوع رنگ فوق العاده خود، از عناصر بسیار مهم فضای سبز محسوب می‌شوند. به منظور تکثیر انبوه گل جعفری، روش کشت بافت جایگزین روش سنتی تکثیر از طریق بذر شده است. در این پژوهش، چهار آزمایش شامل جوانهزنی بذر در غلظتهای مختلف محیط کشت MS و شرایط روشنایی و تاریکی، القاء کالوس، باززایی از کالوس و ریشه‌زایی به صورت طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار (10 نمونه) انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانهزنی (90%) در محیط کشت MS کامل و شرایط روشنایی بود. همچنین درصد جوانهزنی به طور معنی‌داری در شرایط روشنایی بیشتر از شرایط تاریکی بود. بیشترین وزن کالوس (8/1 گرم) از ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط کشت MS همراه با 1 میلی‌گرم در لیتر NAA و 1/0 میلی‌گرم در لیتر BAP بدست آمد. بیشترین درصد باززایی (3/93%) و همچنین بیشترین تعداد شاخساره (3/6) و طول شاخساره (9/1سانتیمتر) در محیط کشت MS با 3 میلی‌گرم در لیتر BAP + 3/0 میلی‌گرم در لیتر IBA مشاهده شد. 3/93 درصد از شاخسارههای تولید شده در محیط کشت MSحاوی 5/1 میلی‌گرم در لیتر NAA ریشهدار شدند. با توجه به نتایج تحقیقات جاری، می‌توان از ریزنمونهی هیپوکوتیل برای دستیابی به یک دستور العمل بهینهی ریزازدیادی گل جعفری بهره جست. |
| 94D2 | افزایش زنده‌مانی میکروسپورهای رز (رقم آپولو) برای ایجاد گیاهان هاپلوئید | ریزازدیادی و بیوتکنولوژی | پژوهشی کوتاه | Fa | تکتم احمدی، مهران شریعت پناهی، مریم جعفرخانی کرمانی، کامبیز مشایخی | | دیدن |
| چکیده: یکی از روش‌های به‌نژادی در تولید گیاهان هاپلوئید کشت میکروسپور می‌باشد. این تحقیق در جهت بهینه‌سازی فرایند تولید گیاهان هاپلوئید با استفاده از روش کشت میکروسپور در رز رقم آپولو (Rosa hybrida cv. Apollo) انجام شد. عوامل تأثیرگذار بر زنده‌مانی میکروسپورها از جمله روش‌های جداسازی میکروسپورها (انتهای پیستون سرنگ، آهن‌ربا و هم‌زن مغناطیسی)، محیط جداسازی (NLN، AB، B)، محیط کشت القایی (NLN، A2، AT3(I)، AT3(II) و AT3(III)) مورد مطالعه قرار گرفتند. بهترین روش جداسازی توسط آهن‌ربا و هم‌زن مغناطیسی تشخیص داده شد. در میان محیط‌های جداسازی محیط جداسازی B (محیط فاقد مواد غذایی) بیشترین درصد زنده‌مانی میکروسپور را نشان داد. در میان محیط‌های کشت القایی محیط AT3(I) با90 گرم در لیتر مالتوز بالاترین میزان زنده‌مانی را نشان داد. نتایج تحقیق حاضر بهترین روش جداسازی میکروسپورها و بهترین محیط کشت جداسازی و القایی را با حداکثر میزان زنده‌مانی میکروسپور را برای تحقیقات آینده در زمینه القای هاپلوئیدی در رز ارائه نمود. |
| 94D6 | کاربرد ذغال فعال، اسید آسکوربیک و فلوروگلوسینول در کنترل قهوهای شدن کالوس و القاء اندامزایی غیرمستقیم در انجیر معابد (Ficus religiosa L.) | ریزازدیادی و بیوتکنولوژی | پژوهشی کامل | Fa | محسن حسامی، محمدحسین دانشور، امین لطفی جلال آبادی | | دیدن |
| چکیده: انجیر معابد (Ficus religiosa) درخت جنگلی چند منظوره با طول عمر طولانی می‌باشد. این گیاه ارزش زینتی و دارویی داشته و در مراسم مذهبی از آن استفاده می‌شود. میزان تکثیر این گیاه در طبیعت پایین است. این پژوهش با هدف بررسی اثر اسید آسکوربیک، فلوروگلوسینول و ذغال فعال در کنترل قهوهای شدن کالوس و میزان باززایی کالوس حاصل از برگ گیاهک انجیر معابد در شرایط درون شیشه‌ای انجام شد. بدین منظور، از غلظتهای مختلف اسید آسکوربیک (500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر)، فلوروگلوسینول (100 و 200 میلی‌گرم در لیتر) و ذغال فعال (2 و 4 گرم در لیتر) در محیط کشت پایه MS حاوی 1 میلی‌گرم در لیتر BAP به همراه 1/0 میلی‌گرم در لیتر IBA استفاده شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد بهترین تیمار جهت کنترل فنل، با افزودن 1000 میلی‌گرم بر لیتر اسید اسکوربیک به محیط کشت با حداقل تعداد واکشت (2-3) به دست آمد. بیشترین درصد باززایی (100%)، بیشترین تعداد شاخساره (56/5) و همچنین بیشترین تعداد واکشت (33/11) از تیمار 200 میلی‌گرم در لیتر فلوروگلوسینول بدست آمد. بطور کلی نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که افزودن سطوح بالایی از اسید آسکوربیک و ذغال فعال به محیط کشت، به طور قابل توجهی منجر به کنترل تولید ترکیبات فنلی ریزنمونه‌ها می‌گردد. |
